11 scholen een groen schoolplein
dankzij provinciale subsidie
Meer concentratie, meer beweging, meer leerplezier: een groen schoolplein kent talloze voordelen. Vorig jaar ontvingen 11 scholen in Zuid-Holland dan ook subsidie van de provincie Zuid-Holland om hun versteende plein te vergroenen. Waaronder SBO Merlijn in Den Haag. “Onze school staat in een versteende, vervuilde wijk. Onze kinderen groeien vaak op in armoede, gaan zelden de natuur in en spelen weinig buiten. Dus als wij met ons plein iets kunnen betekenen voor de hele buurt, is dat heel waardevol.”
Aan het woord is Marthe van den Boer, directeur van SBO Merlijn, een school voor speciaal basisonderwijs in de Haagse wijk Laakkwartier. “Onze wijk is versteend en grijs. De groenstroken die er zijn, zijn vervuild. Ook ons plein is betegeld. We wilden het al langer aanpakken en zo inrichten dat we de buitenruimte meer bij ons onderwijs konden betrekken, maar het is best een grote en kostbare klus. Bovendien is het belangrijk om er eerst draagvlak voor te hebben.”
En dus ging Van den Boer aan de slag met werkgroepen: één met leerlingen en één met medewerkers. In samenwerking met een hovenier ontstond er een ontwerp en toen dat eenmaal bekend was, lieten de enthousiaste reacties van ouders niet lang op zich wachten. “Meerdere ouders hebben aangeboden te willen helpen met het onderhoud en de kinderen kwamen voortdurend vragen of de tekeningen er al waren. Die zijn vanaf het begin enthousiast geweest.”
Fantasie gebruiken
SBO Merlijn hoopt voor de zomer een nieuw plein te hebben. Nu nog is volgens Van den Boer nog het een kale vlakte met tegels, een zandbak en een verouderd glijbaantje. “Er is hier weinig te ontdekken voor de kinderen.” De school wil met het nieuwe plein kinderen uitdagen te spelen en te bewegen en hen meer over de natuur en biodiversiteit leren. “We hebben bij het maken van het ontwerp gedacht vanuit de functies die het nieuwe plein moest krijgen”, aldus Van den Boer. “We wilden niet te veel toestellen waarvan al vaststaat wat je ermee moet doen. Er moet ruimte zijn voor fantasie en ontdekking. Vanwege de sociale en emotionele achterstand die veel van onze kinderen hebben, moet er ook een stuk ontprikkeling in het plein zitten, net als een gedeelte waar ze juist sensomotorisch aan de slag kunnen. Er zijn dus verschillende structuren, geuren, kleuren en vormen op het nieuwe plein te vinden. Ook komt er een wand met muziekinstrumenten, een buitenkeuken, kruip-door-sluip-door-paadjes, een waterpomp, een insectenhotel, een verkeerspleintje, een tipi, een buitenlesplaats met podium en moestuinbakken.” Er blijft wel een klein stukje bestrating over, want ‘kleuters willen nu eenmaal ook kunnen steppen en stoepkrijten’.
Bijzonder is dat er een complete buitenlesruimte op het plein komt, voor een hele SBO-groep van 15 leerlingen. “We zien het plein echt als een verruiming van onze lokalen.” En wie denkt dat deze school oneindig veel ruimte tot haar beschikking heeft om al deze functies kwijt te kunnen: dat valt wel mee. “Met een slim ontwerp en gebruikmakend van de hoogte, kan je veel doen”, aldus Van den Boer.
Meer leerplezier
Wat hoopt Den Boer met het nieuwe plein te bereiken? “Rust, ontspanning en plezier zijn het belangrijkste. We willen buiten gaan lesgeven, maar pauzes zijn er ook om te ontspannen. Lesdagen kosten energie, dus buiten moeten onze leerlingen even lekker kunnen ontprikkelen. Leren is voor onze kinderen bovendien heel moeilijk, dus we hopen dat we al spelenderwijs het leren wat leuker voor ze kunnen maken. Sommen maken uit een boekje is moeilijk, het wordt een stuk leuker als je kunt leren tellen door over paaltjes heen te springen of door over stapstenen te lopen. Hopelijk wordt het leren voor onze kinderen zo een beetje minder zwaar. En het zou helemaal geweldig zijn als ze dan na schooltijd niet thuis achter de iPad gaan hangen, maar nog even op het plein komen spelen.”
Steeds meer groenblauwe schoolpleinen
De provincie Zuid-Holland heeft in 2023 aan in totaal 21 scholen subsidies verstrekt vanuit de droom om alle 300.000 kinderen die dagelijks naar school gaan in Zuid-Holland, te laten leren en spelen op een groenblauw schoolplein. 11 van die scholen ontvingen de subsidie in het laatste kwartaal van het jaar (zie kader). Een groenblauw schoolplein is een plein waar leerlingen in contact komen met de natuur, waar buurtgenoten elkaar weten elkaar er te vinden, dat verkoeling biedt én dankzij de beplanting bijdraagt aan de biodiversiteit.
Gedeputeerde Mariëtte van Leeuwen: “Samen met scholen, gemeenten en andere partijen werken we samen aan een schoolpleinenrevolutie. Een netwerk dat zich inzet om schoolpleinen in Zuid-Holland te transformeren tot groenblauwe schoolpleinen die bijdragen aan de gezondheid van de leerlingen en de hele buurt. Daarnaast wisselen we kennis en ervaring uit met andere gemeenten en waterschappen en werken we samen met partners in de Groene Cirkel Groene Gezonde Stad.”
Diverse partijen bieden helpende hand
De provinciale subsidieronde van 2023 zal dit jaar geen vervolg krijgen, maar wel zijn er steeds meer gemeenten die scholen de helpende hand bieden, zoals de gemeenten Westland en Rotterdam. Niet zo gek, als je bedenkt dat een schoolplein vaak niet alleen de school zelf dient, maar ook veel andere kinderen die in de wijk wonen. SBO Merlijn betrekt bij de realisatie en het onderhoud van het plein dan ook verschillende partijen uit de buurt. Zo gaan leerlingen van een nabijgelegen school die een groenopleiding volgen, het plein mede onderhouden.
De basisschool is bovendien heel blij met de begeleiding die ze krijgt van IVN Natuureducatie. “Hoe pas je je lessen aan? Hoe pak je die maatschappelijke rol in de wijk? We weten best al een hoop, maar ook veel dingen niet”, aldus Van den Boer. “Het is fijn dat we daar begeleiding bij krijgen.”
Tip: gewoon starten en doe het samen
Of de schooldirecteur tips heeft voor andere scholen? “Je moet gewoon starten. Het heeft bij ons ook lang op de agenda gestaan, en er zijn altijd redenen om het uit te stellen. Maar het kan. Er is bij ons wel gezegd: in jullie wijk wordt alles toch kapot gemaakt. Maar ik geloof erin dat wij door de eerste stap te zetten, de wijk het vertrouwen geven dat het hier juist wel kan. Zeker omdat we het samen doen. Laat je vooral verrassen door de ideeën die de kinderen zelf aandragen. Dan wordt het ook echt hun plein.”
Gepubliceerd: