Een groene omgeving is gezonder
Wetenschappelijke onderbouwing
Een groene omgeving heeft veel gezondheidsvoordelen. We hebben de wetenschappelijk bewezen effecten en mechanismen voor je op een rij gezet. Wil je verder lezen? De wetenschappelijke bronnen staan onderaan de pagina.
Groen is gezond!
Vanuit wetenschappelijk bewijs zijn er veel argumenten te noemen om te vergroenen voor gezondheid. De meeste gezondheidsvoordelen van groen gelden in elke setting, maar sommige settings kennen specifieke gezondheidsvoordelen.
- In een groene omgeving bewegen mensen meer doordat zij spelen, wandelen, fietsen of tuinieren.
- In een groene omgeving nemen mensen minder vaak de auto waardoor de luchtkwaliteit (verder) verbetert.
- In een groene omgeving ontspannen mensen beter, natuur vermindert stress.
- Groen nodigt uit tot onderling ontmoeten en sociaal contact.
- Goed onderhouden groene buurten hebben minder last van agressie en criminaliteit.
- In een groene omgeving slapen mensen beter. Alleen al groen uitzicht heeft een positief effect op de kwaliteit en kwantiteit van slaap.
- Biodivers groen draagt bij aan het versterken van het immuunsysteem door geurstoffen uit bomen en planten en door micro-organismen in bodem en lucht, en op bomen en planten.
- Bomen en planten koelen de omgeving bij hitte, zowel op de grond als op daken.
- Grote bomen kunnen sommige verontreinigende stoffen afvangen, maar alleen als de boomkronen elkaar niet raken. Hier wordt de lucht dus schoner. Fijnstof wordt niet afgevangen, dit slaat alleen neer op bomen of planten.
- Bij stortbuien fungeert groen als spons en zorgt voor minder wateroverlast als het riool het niet aankan. Dit voorkomt ook bijbehorende gezondheidsproblemen zoals schimmels, blauwalg of muggenplagen.
- Mensen worden creatiever en hun concentratie verbetert door verblijf in het groen.
- Kinderen, ouderen en mensen in achterstandssituaties hebben de meeste gezondheidswinst van groen.
- Mensen met een eigen tuin bewegen meer doordat zij tuinieren. En omdat zij meer direct in contact staan met de natuur kan hun afweer versterken.
- Groen dichtbij nodigt uit tot ontmoeting en sociale verbinding in de wijk. Vooral gemeenschappelijk groen, zoals een buurtmoestuin, pluktuin of een kas in het park.
- (Buurt)moestuinen stimuleren een gezonder voedingspatroon. Wie zelf groenten kweekt, eet er ook meer van. Een groen balkon kan al een mini-moestuin herbergen.
- Groen dichtbij huis is belangrijk voor gezondheidswinst bij kinderen, ouderen en mensen in achterstandssituaties. Zij kunnen natuurgebieden verder weg meestal niet zelfstandig bereiken.
- Groen vermindert stress en verbetert cognitief functioneren, concentratie en creativiteit.
- Door medewerkers hun werk soms te laten te doen in het groen (wandelend werkoverleg (weeting) of buitenkantoor) krijgen zij meer beweging en gezonde buitenlucht.
- Een groene werkomgeving zorgt voor meer tevreden werknemers en minder stress, ziekteverzuim en verloop van personeel.
- Een groene route naar een kantoren- of bedrijventerrein stimuleert medewerkers om vaker te fietsen of wandelen naar hun werk.
- Een groene werkomgeving heeft een positief effect bij re-integratie na een burn-out.
- In een groene omgeving spelen kinderen meer en gevarieerder. Dit draagt bij aan de bestrijding van overgewicht en versterkt hun motoriek.
- Spelen in het groen is goed voor het immuunsysteem. Door met aarde, planten en bomen in aanraking te komen hebben kinderen vaker een verrijkt microbioom (= mix aan schimmels, gisten, bacteriën op de huid en in de darmen). En dit helpt tegen allergieën en ziekten.
- Buiten spelen in het groen vermindert schermgebruik en draagt bij aan het voorkomen van bijziendheid. Ook het zonlicht tijdens het buitenspelen werkt beschermend bij bijziendheid.
- Na spelen in het groen verbetert de concentratie en nemen de leerprestaties toe.
- In de natuur spelen kinderen aardiger met elkaar en pesten zij minder.
- De verbeelding en creativiteit van kinderen is sterker in een natuurlijke omgeving dan in een gecultiveerde speelomgeving.
- Kinderen die veel in de natuur spelen bouwen van jongs af aan een positieve relatie op met de natuur. Zij gaan op latere leeftijd vaker de natuur in en zetten zich er actiever voor in.
- Uitzicht op de natuur vermindert pijn en ongemak bij patiënten, en kan de ligduur verkorten.
- Kijken of luisteren naar vogels, zachte wind of water verlicht stress, verbetert de stemming, vermindert agitatie en verbetert de kwaliteit van leven.
- Natuur activeert zelfs ambulante patiënten en hoogbejaarde inwoners.
- Groen verleidt ook tot sociaal contact bij patiënten die zich minder gezond voelen of niet makkelijk sociaal contact kunnen regelen.
- De natuur kan dienen als behandelkamer, waardoor zowel patiënt als behandelaar hun portie groen krijgen.
- Zorgmedewerkers hebben ook zelf baat bij werken in een groenere omgeving, want groen helpt hen ontspannen. Met de huidige hoge druk op zorgmedewerkers is dat belangrijk.
- Veel mensen houden sporten in de natuur langer vol dan sporten in een sportzaal. Ook zijn ze vaker geneigd te gaan waardoor natuur een gezonde leefstijl versterkt.
- Anderhalf uur of langer verblijven in een gemengd bos kan een positief effect hebben op het immuunsysteem. Dit komt door de geurstoffen die bomen en planten uitscheiden; een effect dat tot wel een maand kan aanhouden.
- Mensen gaan vaker fietsen en wandelen langs groene routes. Ze pakken dus minder vaak de auto wat een positief effect heeft op luchtvervuiling.
- Automobilisten rijden minder hard langs groene wegen waardoor deze veiliger zijn voor voetgangers en fietsers.
- Mensen vinden ‘groen-blauwe dooradering’ ook mooier dan een stenige omgeving. Zij beleven hun leefomgeving hierdoor positiever waardoor de kwaliteit van leven vooruitgaat.
Bronnen
Wie medisch hard bewijs zoekt dat natuur gezond is, kan onderbouwing vinden in de publicatie Natuur en Gezonde Leefstijl van Vereniging Arts en Leefstijl en Alles is Gezondheid.
Het RIVM vatte de wetenschap over vergroenen voor gezondheid in de leefomgeving samen in de Kennisbundeling Groen en Gezondheid.
De WUR maakte beknopte factsheets over effecten van groen op gezondheid in meerdere settings:
- Groen en wonen
- Groen en werken
- Groen en leren
- Groen en zorg
De publicatie Gezonde leefomgeving in kwetsbare wijken van Platform31, Pharos en IVO focust op kwetsbare wijken en hoe de gezonde leefomgeving kan bijdragen aan gezondheid. Groen is een van de thema’s.
